Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, Halk TV’de Gökmen Karadağ’ın sunduğu “Açıkça” programında İstanbul depremini değerlendirdi.
Ercan’ın değerlendirmesinden öne çıkan başlıklar şöyle:
“6.2’lik deprem beklenmekte olan Kuzey Marmara Depremi ki buna İstanbul depremi dememek gerekiyor. Çünkü sosyal etkisi var bunun. Ekonomi ve turizmi etkiliyor. Özellikle basın görevlilerinden bunu Kuzey Marmara depremi diye adlandırmasını istiyorum.''
''İSTANBUL İÇİNDE BİR DEPREM OLMAYACAK''
''Doğrusu olan bu zaten. Çünkü İstanbul içinde bir deprem olmayacak. İstanbul’un 25-30 kilometre uzaklığında bir deprem olacak. Bu deprem, hem İstanbul’u hem de Yalova’yı, Bursa’yı ve Balıkesir’i etkileyecek.
Marmara’yı bütün olarak alırsak son 2 bin yılda yaşanan depremlerin yüzde 71’i 6 ile 6.5 büyüklükte. Yüzde 71 çok yüksek bir oran ve dün bunlardan bir tanesi oldu. Bu depremler yani 6 ile 6,5 arasında depremler her 30 40 yılda bir oluyor. Bundan daha küçük olanlar daha sık oluyor. Dolayısıyla bizim beklediğimiz Kuzey Marmara depremi olmadan önce bu tür depremlerin olması bilimsel açıdan son derece yararlı.''
''MARMARA’DA İKİ TANE DEPREM BEKLİYORUM''
''Şöyle ki, ben Marmara’da iki tane deprem bekliyorum. Tek deprem bekliyorum desem durum biraz kötü. Çünkü beklediğim deprem büyüklüğü 7.3 olur. Ama bunu ikiye paylaştıracak. Bunun sürekli olması gerekiyor. Biz buna İstanbul kolu diyoruz. Bu İstanbul kolunun depremi tam Küçükçekmece’nin karşısında patlayacak. Bir taraftan Kınalı’ya doğru kıracak, bir taraftan da Büyükçekmece’nin batısına kadar kıracak. Bu depremin beklenen büyüklüğü 6.4 ile 6.7.''
''7 İLE 7.4 ARASINDA BİR DEPREM BEKLİYORUM''
''Bu deprem bize bilimsel olarak yararı olduğunu gösterdi. Diyor ki gelecek deprem, ki ben tam burada 7 ile 7.4 arasında bir deprem bekliyorum. Bize deprem odağının nerede olacağını gösterdi. Biz zaten burada bekliyorduk depremi.
Neden burada bekliyorduk? Eskişehir’den gelen bir kırık var, Eskişehir-Trakya kırığı. Geliyor Mudanya’nın olduğu yerden geçiyor, burayı çatak yapıyor buradan Edirne’ye doğru gidiyor. Çatak noktaları bizim için çok tehlikeli yerler. Kesişim noktası. O kesişim noktaları deprem üretir genellikle. Ve genellikle enerji birikiminin çok olduğu yerlerdir bu tür yerler.
Dolayısıyla tam beklediğimiz yerde, beklediğimiz derinlikte, 7 ile 13 kilometre. Bazı gözlemevleri bunu 7 kilometre, bazıları 13 kilometre olarak verdi. Bizim için çok şey fark eder mi? Fark etmez. Granit katmanı içinde patladı. Burada 7.2 depremin olacağı zaman ki olacak bu deprem ileride. Uzun erimli kestirimleri yaptığımızda, 2045 ile 2065 arasında böyle bir depremin gerçekleşeceğini gösteriyor.''
''MARMARA İSTESE DE BÜYÜK BİR DEPREM YAPAMAZ''
''Şu anda Marmara istese de büyük bir deprem yapamaz. Çünkü Marmara toplu bir işleyiş gösteriyor. 1999 Gölcük depreminde 132 atom bombası gücünde Marmara bir gerginlik boşalttı. Şimdi kese boş. Tekrar Marmara’nın gerginlik biriktirmesi için 26 yıl yetmez. Çünkü gerginlik belli bir oranda doğudan batıya doğru şu şekilde kaktırıyor bu bölgeyi.''
''ÜSTÜNDEKİ ŞEHİRLERİ 2-2,5 METRE KAKTIRACAK''
''Burayı kaktırırken burada kıracağı yer kabuğunun kalınlığı yaklaşık 30 kilometre. Düşünün 30 kilometre kabuğu yaklaşık 100-120 kilometre boyunca kıracak. Üstündeki dağları, taşları, evleri, şehirleri 2-2,5 metre kaktıracak. Biz buna sağ atımlı kırık diyoruz. Burası 6 milyar gigatonla kırılmamak üzere direniyor. Şimdi öyle bir gerilim oluşturacaksın ki 6 milyar gigatonu aşacak ve kırılacak. Bu gerginlik şu anda yok.
6.2 olduktan sonra ilk basına çıktığımızda, ‘Hocam ne kadar sürer?’ dediklerinde ben dedim ki bu 2 hafta içinde boşalır. Ama öyle olmadı. Yani 2 hafta içinde boşalması gereken gerginlik artçı depremlerle bir öğleden dün öğleden sonra hemen hemen yüzde 90’ı boşaldı.''
''HERKESİN MERAK ETTİĞİ, İSTANBUL’A DOĞRU SÜRÜNMELİ BİR KAYMA MI OLUYOR?''
''Ana deprem burada oldu. Normalde ana depremden sonra hem doğuya doğru kırar hem de batıya doğru kırar. Dolayısıyla artçı depremlerin hepsi böyle toplanması gerekirken burayı hiç görmeyip, burada hiçbir şey olmadı. Ama depremciklerin hepsi İstanbul’a doğru kaymaya başladı. Doğuya doğru Sinanoba’nın önüne kadar geldiler. Sinanoba’nın önüne gelince Büyükçekmece Çatalca engeliyle karşılaştılar. Orada kırık var ve az aynı zamanda Istıranca masifinin denizde birleştiği yer. Burada durdu. Şimdi herkesin merak ettiği acaba İstanbul’a doğru sürünmeli bir kayma mı oluyor?
Şimdi o zaman film değişecekti. İstanbul koluna geçecek mi, geçmeyecek mi? Ben geçmeyeceği kanaatindeydim çünkü malzeme türü farklı. Yani burası çok dayanımlı ve gevrek. Bu sabah tam şurada bir deprem oldu. 4.9’luk bir deprem daha oldu. Ve burası artık büyük depremlerini bıraktı. Aslında ben bunun ilk gün olmasını beklerdim. Oysa ilk gün seyrek, bugün daha büyük depremler olmaya başladı. Bu demektir ki aynı bizim beklediğimiz gibi sağlı sollu kırılmalar oldu. Ama buradaki gerginliğin çoğu Doğu yakaya, İstanbul yakasına doğru taşındı. Taşındı ama orada durdu. Yer yeraltının fiziki özelliklerine göre Büyükçekmece’yi geçmemesi gerekiyordu, geçmedi. Ama buraya döndü. Yani bu kez depremlerini burada yapmaya başladı. Yani batıya doğru Marmara Ereğlisi’nin önüne doğru yapmaya başladı. Ve şu anda gerginliğini belki yüzde 95’ini boşaltmış durumda.
6.2’nin etkisi geçmiştir. Yapıları sağlam olan kişiler evlerine taşınabilirler. Ama bunu ben söyleyemem. Yapıları sağlam olanlar, evet. Ama bunu ben söyleyemem. Çünkü bu yetki AFAD’da var, bir de İstanbul Valiliği’nde var. Dolayısıyla ben sadece kişisel kanımı söyleyebilirim. Yani eğer yapınızın dikmek ve kirişlerinde önemli çatlaklar yoksa o zaman yapınıza girebilirsiniz.''